Bio-based economie
De agrarische sector, voedselproductie en …
Tot op de dag van vandaag ligt de focus van de agrarische sector vrijwel volledig op voedselproductie, ook bij het Ministerie van Landbouw. Dat is geen verrassing, immers sinds de start van de Europese Unie als EEG, is dat steeds de kern geweest van het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid. Schaalvergroting, research en development, scholing, mechanisatie en mondialisering hebben geleid tot een enorme productiviteitsstijging en tot een hoge mate van voedselzekerheid en voedselveiligheid.
Met de actuele problemen waar de samenleving zich voor geplaatst ziet en niet in het minst de agrarische sector -, mest, stikstof, CO2, bodemkwaliteit, biodiversiteit, dierenwelzijn, wereldmarktcrises -, is het de vraag of de focus op alleen voedselproductie geen aanpassing behoeft.
… biogrondstoffen
In het kader van de transitie naar een economie die niet primair functioneert op basis van fossiele grondstoffen, zijn biogrondstoffen onmisbaar. Niet ten behoeve van bijstook in energiecentrales maar als grondstoffen voor tal van onderdelen van de industrie.
Akkerbouw, tuinbouw en bosbouw hebben alles in huis om biogrondstoffen te kunnen produceren; reststromen maar ook nieuwe gewassen of door nieuwe toepassingen van bestaande gewassen.
Natuurlijk roept dat de vraag op of daarmee de voedselproductie nadelig wordt beïnvloed. Met goede afspraken en duidelijke communicatie moet het mogelijk zijn dat te voorkomen. Het gaat er om nieuwe markten te bedienen zonder dat de voedselvoorziening daar onder lijdt. Het belang naast voedselvoorziening? Het klimaat en de toekomst van boeren en tuinders.Door het openen van nieuwe markten ontstaan er nieuwe kansen voor de agrarische sector. Niet onbelangrijk in een tijd waar boeren permanent onder druk staan.
Start met organiseren van de keten voor biogrondstoffen
Een idee is leuk maar hoe breng je het ten uitvoer. In dit geval is er maar één weg en dat is de noodzakelijke ketens organiseren. Er moeten afspraken gemaakt worden over af te nemen en te produceren hoeveelheden en de bijbehorende kwaliteitseisen. Er moeten meerjarige contracten worden afgesloten om voor leverings – en afnamezekerheid te zorgen. Opbrengsten per hectare zullen moeten kunnen concurreren met traditionele teelten. Dat kan alleen als de overheid een centrale, sturende en coördinerende rol speelt.
Een vraag is natuurlijk ook of er wel voldoende potentieel is in Nederland.
Die vraag is al beantwoord door de Commissie Corbeij in 2020 in de vorm van de Routekaart Nationale Biogrondstoffen. Nederland kan in 2030 10 miljoen ton biogrondstoffen meer beschikbaar maken, bovenop de 30 miljoen ton die nu beschikbaar is voor voedsel, veevoer en materialen en energie. Hoe? Dat staat heel concreet in de Routekaart.
Rest de rol van de overheid. Misschien is het zinnig ook daar terug te kijken naar het Gemeenschappelijke landbouwbeleid. Na de oorlog had voedselvoorziening topprioriteit. Middel bij uitstek om de doelstellingen te bereiken waren de dwingende Europese marktordeningen. Daar is het bedrijfsleven, inclusief boeren, niet slechter van geworden.
Nu heeft vanwege de klimaatproblematiek de transitie topprioriteit. De blauwdrukken van marktordeningen liggen vast nog voor het grijpen in de archieven van het Ministerie van LNV aan de Bezuidenhoutseweg. Je zou er zo maar, zonder beleidsnotitie, mee kunnen beginnen.
Jaap van de Linde,
Federatie Bio-economie Nederland.
Agrodome Wageningen.
Geef een reactie